Catatan Bahasa Sunda (Kecap Kantetan)

Kecap Kantetan

            Kecap kantetan nya eta eta kecap nu diwangun ku dua kecap atawa leuwih sarta ngabogaan harti anu beda tina kecap nu jadi bagian wangunannana.

            Nurutkeun aturan ejaan heubeul nuliskeunana aya nu kudu dikantetkan, aya nu dipisahkeun keneh.

            Nurutkeun palanggeuab ejaan lembaga basa jeung sastra Sunda nuliskeun kecap-kecap kantetan teh kieu :

1)      Anu kaasup kana kecap kantetan, nya eta kecap anu diwangun ku dua kecap atawa sarta boga harti mandiri. Kecap nu kitu dituliskeun make geret : indung- bapa, kolot-budak, beurang-peuting, laku-lampah, meja-lukis, kareta-api jst.

2)      kecap-kecap kantetan anu ngandung harti sifat atawa kahanan (kaayaan) oge ditulisna make geret : bongkok-meongeun, sentak-bodakeun, geutah-bantengeun, leko-monyetan jst.

3)      Kecap kantetan anu geus awar pisan dianggap kecap asal ditulisna dihijikeun : amisinata, kacapiring, kutukuya, hulubalang, panonpoe jst. (Bandingkeun : Daun kumisucing, sok dipake ubar = kumis ucing teu kawas kumis jelema)

            Sakapeung sok aya aksara irung nu ditambahkeun rangkan lugu kadengena kajadian nu kitu disebutna Nasa leuing (Sora nasal – sora ngirung, indon, bunyi, sengau) Conto : sejen tina ..Nasaleuing

            Sakum – rangkum (ng), kapak-kampak, tepian-tempian, paeuran-paneuran, matak-mantak, sisireumeun-singsireumeueun., djst.

            Dina sawatara kecap deui sok aya aksara anu pahili-hili, tapi pindah tempat. Katangenna sawareh mah, lamun dibandingkeun jeung basa sejen saperti diluhur.

Contona :

1.      Aksara r – d : irung-hidung, pare-padi, nyiram-mengidam, hirup-hidup, dua-rwa jst.

2.      Aksara r-l : raris-laris, ruing-liung, sarira-salira, rentang-lentang, peulong-pelong, para-pala

3.      Aksara o-l : Duhur-lohor, duwur-luhur, dua-loro (orang tiang hoa : duit-luih, datang-latang)

4.      Aksara b-w : belas-welas, rebu-rewu, belang-welang, banawasa-wanawasa, buri-wuri.

5.      Aksara R-B : rabut-babut, rahayu-bahayu, ruhun-buhun, regeng-begeng, rantay-bantay

6.      Aksara H-S : Hang-sang, hieum-sieum, hiji-siji, hiling-siling, heug-seug, hieng-sieung

7.      Aksara c-w : caringin-waringin, ranca-rawa, caduk-waduk

Dina nengetan kecap-kecap nu sarua jangkauna jeung kecap-kecap nu sawandana tadi geus kanyahoan yen karuhun urang dina prakna ngawangun rupa-rupa kecap teh heunteu sagawayah, tapi make dasar-dasar jeung aturan-aturan nutangtu, sangkan surup jeung leuleumbutna,malar karasa endahna, nyerep kana sanubari.

Conto : tadi geus mere gambaran, yen sora jeung harti tea, urang nyutat saeutik tina buku “Seni Sastra Sunda” kenging Tbg. Roesyan gambar sora “A”.

            Upama urang ngunikeun A, sungut teh calangap leuwih-leuwih ti lamun urang ngunikeun aksara sejenna. Nya A teh tuduh kana buka. Susurupan kecapna : keunay-utah-semah-dewang-gudawang-bolewak-calawak-calangap-singsat-baragadal-taranjang-calawakan-babarakatakan.

            Sarupa sugrining wiwitan ( A teh aksara kahiji tina ALFABET) sok rampang sarua basa jan, heula, tacan, sarosopan, tacan aya raehan, nyaeta aneh upama dina sajarahna singsarua harti rampang papah kitu mumpung deui dina A teh, saperti dina kecap-kecap : cepak hempak, pangkas-papas, pada sarua litarata-walatra.

1. Banguna basa	12. Vokal bacarakan
2. Fungsi basa	13. Basa kasar
3. rupa-rupa lingkungan basa	14. Basa panengah
4. Sora	15. Basa sedeng
5. Engang	16. Basa lemes
6. Kecap asal jeung jangkar kecap	17. Kecap sawanda
7. Kalimah	18. Synonim
8. Lagu Basa : 1. Dinamis	19. Homonim
2. Temporal	20. Metatosis
9. Lagam Basa : 1. Melodis	21. Asimilasi
2. Temporal	22. Disimilasi
10. Cacarakan Sunda	23. Nalasering
11. Rangkan cacarakan Sunda	24. Kecap Rajekan